zioła

Niezwykle szybki rozwój rynku farmaceutycznego i w następstwie wzrost produkcji leków, odsunął dość wyraźnie w cień wszelkie naturalne środki lecznicze, takie jak chociażby zioła. A to właśnie one już wieki temu wspomagały ludzkie zdrowie i leczenie wielu groźnych chorób. Dziś powiemy o kilku zdrowotnych roślinach oraz formie w jakiej warto je uprawiać.

Lukrecja

Korzeń tej cennej rośliny znany był już kilka tysięcy lat temu w Chinach. Do Europy środkowej roślinę tę sprowadzili benedyktyni, którzy uprawiali ją w przyklasztornych ogrodach. Surowcem lukrecji jest okorowany korzeń z rozłogami. Dzięki zawartości:

  • flawonoidów;
  • glicyryzyny;
  • żywicy;
  • substancji goryczowych;
  • kwasów organicznych

roślina ta działa przeciwzapalnie, rozkurczająco i wykrztuśnie. Lukrecję stosować można pomocniczo w problemach związanych z nieżytem górnych dróg oddechowych, w chorobie wrzodowej żołądka, w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, w pylicy płuc lub jako pomoc w sytuacji nadmiernego wydzielania soku żołądkowego. Ponadto bardzo często lukrecja używana jest w ziołowych mieszankach jako substancja wspomagająca poprawę smaku.

Mięta pieprzowa

napar z mięty
Źródło: pixabay.com

Mięta to powszechna i bardzo często stosowana roślina. Surowcem tego zioła jest jego liść, a także liściaste szczyty. Głównym leczniczym składnikiem mięty pieprzowej jest olejek lotny, a także kwasy organiczne i garbniki. Mięta pobudza do pracy żołądek, poprawia zapach i smak. Roślina ta jest pomocna w rożnych problemach trawiennych, przy skurczu żołądka, w chorobach dróg żółciowych i żołądka, w kolce jelitowej oraz w zmaganiu się z guzami odbytniczymi. Należy pamiętać, że nie wolno zbierać mięty, której liście porażone są rdzą miętową – pomarańczowo-brunatnymi plamami.

Serdecznik

Z kolei serdecznik to cudowne zioło będące źródłem

  • choliny;
  • kardenolidów;
  • saponin;
  • garbników;
  • alkaloidów;
  • antocyjanów;
  • olejku lotnego.

Działa uspokajająco, rozkurczająco i jest pomocne w problemach z apetytem, w bólach brzucha, a także w sytuacji zapalenia mięśnia sercowego oraz w zaparciach.

Mniszek

Roślina ta w Polsce uważana jest za pospolity chwast rosnący na łąkach, trawnikach, poboczach dróg i ugorach. Jednak zioło to jest nadwyraz wartościowe. Surowcem jest kwiat i korzeń rośliny. Znajdujący się w ziele tym sok mleczny jest emulsją, która zawiera gorzką substancję – taraksacynę. Towarzyszą jej:

  • żywica;
  • cholina;
  • białka;
  • inozyt;
  • laktucerol;
  • kauczuk;
  • trójterpeny tarakserol;
  • taraksasterol.

Mniszek pobudza wytwarzanie przez wątrobę żółci oraz ułatwia jej przepływ do dwunastnicy. Wówczas drogi żółciowe zwiększają swoją kurczliwość i tym samym przeciwdziałają zastojowi żółci. Mniszek działa także moczopędnie, co wpływa na odtrucie i oczyszczenie organizmu człowieka. Ponadto jest to roślina, która powoduje rozkurcz mięśni gładkich, co ma znaczenie dla prawidłowego przepływu moczu i żółci.

Poziomka

Poziomka pospolita znana była już Rzymianom. Jest to bylina, która stale owocuje. W naszym kraju występuje w zaroślach, na polanach i zboczach. Jest także bardzo często uprawiana w przydomowych ogrodach – dla walorów estetycznych bądź do użytku kulinarnego. Surowcem poziomki są jej liście i owoc. Zawarte w nich sole mineralne, garbniki, witamina C oraz flawonoidy działają ściągająco i moczopędnie. Warto stosować owoce i liście poziomki jako pomoc w walce z nadciśnieniem, miażdżycą, w biegunce, w problemach z przemianą materii oraz w momencie zmagania się z kamicą pęcherzową lub nerkową.

Szałwia

Szałwia lekarska uprawiana jest w Polsce od wieków. Uważana jest ona za lek uniwersalny, który posiada liczne właściwości lecznicze. Liście tej, silnie rozgałęzionej, krzewinki wydzielają bardzo intensywny zapach. Szałwia z reguły uprawiana jest w ogrodach. Wymaga żyznej gleby i nasłonecznionego stanowiska. Nie jest odporna na silne mrozy.

Surowcem szałwii lekarskiej są jej liście, w których występuje olejek lotny, trójterpeny, witamina B1, garbniki, gorycz pikrosalwina oraz kwas nikotynowy. Wywar z liści szałwii pobudza pracę żołądka, łagodzi wzdęcia i bule brzucha, a co więcej obniża poziom cukru we krwi. Nie należy jednak przesadzać z nadmiernym stosowaniem tego zioła, gdyż jego zbyt duże ilości wywołać mogą wymioty i nudności.

Tatarak – wartościowa roślina

Roślina pochodząca z Azji środkowej o grubych, silnie rozgałęzionych kłączach. Masowo występuje na brzegach stawów, rzek i jezior. Najlepiej zbierać ją wiosną, gdyż wówczas kłącza tataraku mają efektywne działanie wspomagające leczenie. Tatarak wyciąga się z wody, rozkłada, a następnie delikatnie podsusza. Smak rośliny jet gorzkawy i lekko palący, natomiast zapach bardzo aromatyczny. Surowcem tataraku jest jego kłącze – źródło olejku lotnego, garbników i skrobi. Pobudza apetyt, reguluje trawienie i wspomaga pracę żołądka. Tatarak zalecany jest do stosowania w problemach z niestrawnością, w nadkwaśności żołądka oraz we wszelkich przewlekłych schorzeniach przewodu pokarmowego.

Ogólne zasady uprawy ziół, które leczą

Zasady związane z uprawą roślin leczniczych są w zasadzie podobne do tych, związanych z pielęgnacją innych roślin ogrodowych bądź ozdobnych. Istotne są warunki uprawy konkretnego gatunku rośliny, termin zbioru i jego właściwy sposób. Gleba dla ziół powinna być:

  • głęboka;
  • żyzna;
  • próchnicza;
  • przepuszczalna.

Z kolei miejsce sadzenie najlepiej, aby było nasłonecznione i osłonięte od powiewu wiatru. Rozmnażać rośliny lecznicze można poprzez sadzonki oraz siew.

Źródła:

  • Kuźnicka B., Dziak M., Zioła i ich zastosowanie, Warszawa 1987.
  • Klimuszko C. A., Ziołolecznictwo, część III, Gdańsk-Oliwa.
  • Jaroniewski W., Ożarowski A., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987.
  • Muszyński J., Uprawa i zbiór roślin leczniczych, Łódź 1947.

Written by 

1 thought on “Rośliny, które leczą

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.